Asatru i Heathenry

Posiłkując się wywiadem, jakiego udzielił Pani Giseli Graichen, Sveinbjörn Beinteinsson, zawartym w książce "The New Witches", możnaby podsumować tytuł paroma słowami: Asatru jest jedną z wielu religii pogańskich, w których kultem są dawni Bogowie ludów Germańskich. Heatenizm, jest pojęciem znacznie szerszym, bo dotyczącym całego spektrum tych religii.

Wróćmy jednak do początku - a więc przedstawienia osoby najważniejszej, Sveinbjörna Beinteinssona (zm. w 1993 r.), ktory w 1972 roku zorganizował pierwszą grupę i wystąpił o zalegalizowanie religii Asatru (dotychczas uprawianej w ukryciu, w zaciszach domowych) do Parlamentu.
Wedle jego słów, wierzenia pogańskie nigdy nie umarły w pełni na Islandii, jednak przetrwały w ukryciu oraz pod postacią legend, poezji i mitów, zarówno początkową (pokojową) Chrystianizację jak i późniejszą Reformację.
W Maju 1973 roku parlament Islandzki uznał Asatru jako jedną z oficjalnych religii, obok religii Chrześcijańskich. Obecnie Jest ona uznawana również na terenie Norwegii (1994), Danii (2003) oraz Szwecji (2004), nie oznacza to jednakże iż jej zasięg ogranicza się do tych Państw. Można śmiało powiedzieć iż w chwili obecnej grupy Asatryjczyków rozsiane są po całym świecie - działając np. tak jak w Stanach Zjednoczonych jako ugrupowania religijne typu "nonprofit".

Patrząc na aktualne założenia grupy wierzeń określanych jako Heitini, możemy wymienić pewne cechy główne:

  • Są to wierzenia politeistyczne - w ich założeniach jest zarówno wiara jak i oddawanie czci wielu Bogom i Boginiom (na równych prawach), duchom oraz przodkom - są to również tym samym wierzenia wiążące ich wyznawców zarówno z ich pochodzeniem pod kątem przodków jak i z ziemią rodzinną. Nie oznacza to zamknięcia jedynie dla osób pochodzenia skandynawskiego. Istotna jest tu idea więzi z korzeniami. Problemem jednak dla osób "z zewnątrz", jest brak obyczaju - który w pierwszym pokoleniu musi dopiero być stworzony, w odróżnieniu od ludzi żyjących z danymi wierzeniami i zwyczajami z pokolenia na pokolenie, nawet jeśli nie nazywają tego wiarą.
  • Są to wierzenia rekonstrukcjonistyczne - w ujęciu ogólnym - zakładają bowiem odtwarzanie obyczajów oraz kultów religii i wierzeń z terenów Europy uznanych współcześnie za wymarłe (nie do końca słusznie) na skutek jej schrystianizowania.
  • Wierzenia te są uznawane za religię natury, w tym sensie iż ich wyznawcy czują się częścią natury. Nie odrzucają zdobyczy technologicznych, lecz starają się żyć w zgodzie z naturą i jej prawami, koegzystując z nią a nie tylko eksploatując.
  • Nie roszczą sobie one sobie prawa do "prawdy absolutnej", lub też jedynej słusznej religii czy systemu wierzeń dla świata. Nie są też w żaden sposób religią scentralizowaną - jest wiele klanów, których obyczaje mogą się różnić, tak jak dawniej różniły się obyczaje poszczególnych plemion.
  • Ich wyznawcy starają się patrzeć na świat taki jakim jest dziś a nie w IX czy X wieku n.e.- wierzą w pewną formę przeznaczenia z elementami determinizmu określanego jako Wyrd, co jednak nie oznacza w ich wypadku biernego poddania się biegowi rzeczy - nie jest więc jednoznaczne z fatalizmem. Możnaby rzec iż polskie porzekadło, iż każdy jest kowalem swojego losu, oddaje trafnie tę filozofię - o ile dopuścimy, że na efekty kucia wpływają również czynniki zewnętrzne.
  • Pewną istotą tych wierzeń jest też wiara w wyższą, bliżej nieokreśloną siłę, która jest z nimi związana wzajemnymi zależnościami, i której są też częścią oraz przyjmująca między innymi formy Bogów i Bogiń, przy czym zarówno Bóstwa jak i duchy są traktowane jako realne byty, które nawet jeśli niewidzialne, są wyczuwalne. Mentalne obrazy tych bytów budowane w mitach i legendach mają za zadanie przybliżyć nam ich zrozumienie i nasz związek oraz wzajemne relacje z nimi. Wszystko oddziaływuje ze wszystkim, tworząc całość.
  • Cześć Bóstwom jest oddawana nie tylko w formie rytuałów, lecz poprzez całe swoje życie - sposób postępowania i zachowanie zasad. Relacje między wyznawcami a Bogami również nie mają charakteru uległości, gdyż Ci ostatni nie są traktowani jako władcy absolutni, lecz raczej jako potężniejsi członkowie danego klanu.
  • Nie istnieje wiara w grzech, czy też winę wrodzoną człowieka, tym samym nie ma potrzeby oczekiwania jakiejkolwiek nagrody po śmierci, jednakże istnieje idea życia pozagrobowego, w którym tych żyjących zgodnie z zasadami czeka spotkanie z członkami klanu i wspólne życie, a tych, którzy się owym zasadom sprzeniewierzają czeka wykluczenie z klanu i samotne życie w mglistej i nudnej pustce. W ograniczonym zakresie jest również możliwa reinkarnacja w zakresie linii rodzinnej danego klanu.
  • Nie istnieje żadna księga, którą można by przyrównać do Biblii - owszem są teksty pisane, zawierające mity i przekazy ale żaden z nich nie jest traktowany jako objawiony. Uznawane są jedynie dwa źródła wiedzy o świecie - pierwszym jest sam świat, ukazujący nam swoje prawa. Drugim jest mądrość i wiedza (w tym również instynkt, przeczucia, zachowania etc.) odziedziczona po przodkach. Połączenie tych dwóch źródeł z historycznymi tekstami (Eddy, Sagi, inskrypcje runiczne) oraz naukowymi interpretacjami współczesnymi znalezisk archeologicznych dotyczących życia i smierci dawnych ludów Germańskich, daje możliwość kształtowania światopoglądu i postawy życiowej.
  • Na koniec najważniejsze - zasady jakimi kierują się Heatini: odwaga, honor, znaczenie rodziny i pochodzenia, siła, wolność, lojalność wobec klanu, oraz radosne i pełne doznań życie. Nie mają one znaczenia dogmatów, czy też przykazań, jednakże są pewnymi zaleceniami stylu życia.

Na zakończenie, chciałbym podziękować Rigowi Svensonowi, za jego wskazówki i korekty, dotyczące niniejszego tekstu.
Zainteresowanych dokładniejszym historycznie przeglądem rozwoju Asatru i Heathenizmu odsyłam do jego strony i artykułu:
http://www.runewebvitki.com/Asatru&Heathenry.html

Źródła:
http://www.angelfire.com/nm/seidhman/beinweb.html
http://www.asatru.org/
http://en.wikipedia.org/wiki/%C3%81satr%C3%BA
http://www.megaone.com/nbulgaria/bulgaria/risala.htm
http://www.runewebvitki.com/

 

Kategorie tematyczne: